Op internet wemelt het van het nep nieuws. Dat is niet bestaand nieuws om mensen te misleiden of om invloed uit te oefenen op de publieke opinie. Nep nieuws wordt door professionele bedrijven verspreid en lijkt vaak zo goed, dat het niet of nauwelijks te onderscheiden is van echt nieuws.
Met name sociale media zijn een bron van nep nieuws. Onder andere Facebook en Google hebben al aangekondigd stappen daar stappen tegen te ondernemen, maar het is mogelijk om dat zelf ook te doen. Op deze pagina vindt u een overzicht van gratis software die nepnieuws kan herkennen.
Als een artikel eenmaal is afgedrukt in een krant of tijdschrift is er niets meer aan te veranderen. Het is definitief. Online werkt dat anders. Daar zijn gepubliceerde artikelen altijd aan te passen. Voor de lezer is het niet altijd duidelijk of een tekst is aangepast en dat zorgt ervoor dat online journalistiek niet altijd even transparant is. rewrited wil daar wat aan doen. Deze online tool maakt het makkelijker om te checken of en wanneer een online artikel bewerkt is en met deze tool willen de makers de online journalistiek transparanter maken.
rewrited.news is gratis te gebruiken en werkt online in uw browser.
Journalistiek is bedoeld om mensen te informeren en daarbij speelt integriteit een belangrijke rol. Natuurlijk sluipt er wel eens een typefout in een tekst of moet er wat extra informatie toegevoegd worden, waardoor het artikel bewerkt wordt. Soms verandert zelfs de strekking van een verhaal. Niet voor niets is er veel te doen rondom ‘fake’ nieuws, waarbij journalistiek gebruikt wordt om de publieke opinie te manipuleren. Deze twee staan haaks op elkaar. Om erachter te komen of een online artikel bewerkt is en hoe vaak of wanneer dat gebeurd is, gebruikt u rewrited.news. Deze open source tool is afkomstig van BackMe en moet zorgen voor een controlerende functie op online artikelen, waardoor er meer transparantie en zorgvuldigheid moet ontstaan.
De website inventariseert en analyseert hiervoor artikelen van zo’n 25 bekende nieuwssites en laat zien waar de artikelen aangepast zijn. Dit gebeurt zowel voor Nederlandse media als voor buitenlandse nieuwssites. Om erachter te komen of een verhaal is aangepast plakt u de url van het artikel in het zoekvenster op rewrited.news. Vervolgens klikt u op de rode knop ‘Search’ en wordt dat artikel geanalyseerd. Het resultaat is snel te zien. Bovenaan uw scherm ziet u eerst nog van welke bron het artikel afkomstig is en daarnaast de datum en tijd van uw zoekopdracht. Als er veranderingen zijn vindt u die terug rechts boven het artikel. Daar vergelijkt u het originele artikel met alle gemaakte aanpassingen. De aangepaste tekst, zoals online te lezen is, wordt in het groen getoond en de eerder gebruikte tekst wordt doorgestreept in een rood tekstvak getoond. U ziet verder hoeveel procent van het artikel bewerkt is. Het is mogelijk om tussen de verschillende versies heen en weer te schakelen, waarbij u ziet op welke datum en tijd er iets is aangepast, en om er een screenshot van te namen.
Als er helemaal niets aan de tekst veranderd is wordt dat aangegeven. Naast het zelf zoeken op specifieke artikelen ziet u onder ‘Monitored sources’ alle nieuwssites die op dat moment gemonitord worden door rewrited.news. Zo wordt voortdurend in de gaten gehouden of artikelen aangepast worden. Door op een mediabron te klikken krijgt u een overzicht te zien van alle artikelen die recent zijn veranderd. Daarnaast geeft rewrited.news aan hoeveel artikelen van die specifieke bron al verzameld zijn en hoeveel aanpassingen er daarbij gevonden zijn.
rewrited.news heeft de volgende kenmerken:
rewrited.news screenshots
Website van de makers van rewrited.news
Er is veel te doen rond nep nieuws. Er wordt veel nieuws de wereld in geslingerd dat niet waar is en dat puur bedoeld is om van andere zaken af te leiden of om bepaalde dingen, zoals verkiezingen, te beïnvloeden. Het is niet makkelijk om dit nep nieuws te onderscheiden van echt nieuws. Trusted News helpt u daar een handje bij. Deze dienst laat u nep of verdacht nieuws eruit pikken en beveelt vervolgens betrouwbare nieuwsbronnen aan. Zo krijgt u in ieder geval een bepaalde selectie voorgeschoteld die de moeite van het lezen waard is. Trusted News is gratis te gebruiken en als plugin toe te voegen aan uw browser.
UPDATE: Trusted News wordt niet meer aangeboden.
Het blijft lastig om nep nieuws te onderscheiden van echt nieuws. Het gebeurt vaak dat rijke mensen media bezitten en daar hun eigen draai aan geven, zeker in bepaalde landen. Er lijkt dan al geen sprake meer van onafhankelijk nieuws en steeds minder mensen vertrouwen op het nieuws dat iedere dag voorbij komt, omdat het vaak niet te vertrouwen is. Trusted News wil daar wat aan doen en wil een schakel zijn tussen het nep nieuws en u. De dienst maakt gebruik van onafhankelijke, transparante en neutrale en beoordeelt die allemaal. Trusted News zegt u zo te willen helpen om kritischer naar nieuws te kijken, maar wil u zelf niets opdringen.
Trusted News is vanaf de website eenvoudig als plugin toe te voegen aan uw browser. Het icoontje wordt weergegeven naast de adresbalk en is vanuit daar makkelijk oproepbaar. Het systeem is simpel en doeltreffend en werkt op basis van een notificatie systeem. Iedere keer dat u een website bezoekt geeft Trusted News aan of die website betrouwbaar is of juist niet. Dat gebeurt door middel van een vinkje. Zodra u een website bezoekt ziet u een groen vinkje verschijnen wanneer deze site betrouwbaar is. Als u op het icoon van Trusted News klikt ziet u 'TrustWorthy' staan, wat betekent dat Trusted News de website betrouwbaar acht en dat het nieuws is gebaseerd op echte bronnen. Wanneer een website nep nieuws levert en onbetrouwbaar is, verschijnt er een grijs streepje. Als u daar weer op klikt staat er 'Insufficient Data' en geeft de dienst aan er te weinig data zijn om de website als betrouwbaar te bestempelen.
Verder zijn er nog meer notificaties die aangeven of een website te vertrouwen is, waarbij Trusted News onderscheid maakt in verschillende categorieën. Een blauwe smiley betekent dat de betreffende website satirische content levert en dat deze sites niet bedoeld zijn als een serieuze bron voor echt nieuws, een rood uitroepteken betekent dat de website bekend staat om het publiceren van nep nieuws of misleidende informatie en dat de site daarom niet betrouwbaar is. Een oranje teken betekent dat een website politiek gekleurd is, een rode bulleye geeft aan dat de site misleidende informatie biedt, puur om lezers aan te trekken, een grijze geeft aan dat de content van derde partijen komt en een rode X betekent dat de website malware, virussen of spyware verspreidt.
Trusted News heeft de volgende kenmerken:
Trusted News screenshots
Website van de makers van Trusted News
website van Trusted News naar Trusted News download pagina
B.S. Detector. is een plugin die nep nieuws herkent en niet voor niets staat B.S. Voor Bull Shit. Deze plugin laat een kleine rode waarschuwing zien als u op het punt staat om op een link te klikken die afkomstig is van een onbetrouwbare bron. B.S. Detector is gratis te gebruiken en als plugin aan iedere gangbare browser toe te voegen.
UPDATE: B.S. Detector wordt helaas niet meer aangeboden.
Meestal voelt u wel goed aan wat nep nieuws is, maar het blijkt toch niet altijd te lukken om op uw intuïtie te vertrouwen. Doordat veel mensen nep nieuws delen verspreidt het zich razendsnel en gaan steeds meer mensen het geloven. Dan is B.S. Detector een uitkomst. Deze open source add-on, die voornamelijk gericht is op Facebook, maakt gebruik van een zwarte lijst van bekende aanbieders van vals nieuws en gebruikt deze verder weer als referentie. Op die manier is de kans groot dat het programma weet of nieuws klopt of onzin is.
De plugin werkt voor Chrome, Firefox, Edge, Opera en Safari en is vanaf de site van de aanbieder met een simpele klik aan uw browser toe te voegen. Het werkt dan meteen.
Terwijl u aan het surfen bent analyseert B.S. Detector de links die u tegenkomt en ziet dan meteen of deze of de aanbieders ervan voorkomen op de zwarte lijst. Als dat het geval is dan krijgt u meteen een melding te zien dat het om een vals nieuwsbericht gaat. Het gaat dan om vals nieuws, maar verder om satirische nieuwsberichten en nieuwsberichten die van een twijfelachtige bron afkomstig zijn. Dat werkt voornamelijk goed voor Facebook en Twitter, maar daarnaast nog voor veel andere websites.
B.S. Detector is gericht op Facebook, omdat Facebook-baas Mark Zuckerberg al een tijdje zegt dat er nauwelijks mogelijkheden zijn om nep nieuws op het sociale medium aan te pakken. De makers van deze plugin bewijzen dat het wel mogelijk is.
De zwarte lijst van B.S. Detector wordt voortdurend bijgewerkt. Uiteraard moet u nooit honderd procent op een plugin als deze vertrouwen en zelf altijd goed na blijven denken. Maar het helpt wel.
B.S. Detector heeft de volgende kenmerken:
B.S. Detector screenshots
Website van de makers van B.S. Detector
WorldBrain is een gratis browserplugin die voor u nepnieuws kan herkennen. De plugin is beschikbaar voor de Chrome en Firefox browsers en kan geïnstalleerd worden op Windows, Mac en Linux systemen.
UPDATE: WorldBrain wordt helaas niet meer aangeboden.
Na installatie van de plugin kunt u de plugin gebruiken bij eigen online onderzoeksprojecten. Door koppelingen te maken met diensten als Google Docs en Evernote kunt u verschillende geraadpleegde databronnen snel doorzoeken en naast elkaar leggen. WorldBrain maakt gebruik van een zwarte lijst van websites waarbij direct wordt aangegeven dat de gegeven informatie waarschijnlijk onbetrouwbaar is.
WorldBrain heeft de volgende kenmerken:
WorldBrain screenshots
Website van de makers van WorldBrain
website van WorldBrain naar WorldBrain download pagina
Op de website van de ontwikkelaars van deze gratis software kunt u meer informatie vinden en kunt u de software downloaden.